Posted by 
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayınlanan 2024 yılı ikinci çeyrek Banka Kredileri Eğilim Anketi sonuçları, işletme ve bireysel kredilerdeki genel beklentileri ortaya koydu. Kredilerde sıkılaşmanın devam ettiği ve kredi taleplerinde belirgin değişikliklerin yaşandığını ortaya koyan ankete göre, yılın üçüncü çeyreğinde işletme kredilerinde sıkılaşma sürecek, bireysel kredilerde sona erecek. 2024 yılının ikinci çeyreğinde, bankaların işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları sıkılaştırmaya devam ettiği görüldü. Alt kırılımlar incelendiğinde, tüm kredi türlerine uygulanan standartlarda sıkılaşma gözlendi.
Döviz kredilerinde talep azaldı
2024 yılının üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, genel olarak işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlardaki sıkılaşmanın devam edeceği yönünde. İkinci çeyrekte tüm bireysel kredi türlerine uygulanan standartlarda sıkılaşmanın zayıflayarak devam ettiği görüldü. 2024 yılının üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, tüm bireysel kredi türlerine uygulanan standartlardaki sıkılaşma seyrinin sona ereceği yönünde. Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki artış yönlü seyir, 2024 yılının ikinci çeyreğinde yerini azalışa bıraktı.
Alt kırılımlara bakıldığında yabancı para cinsinden krediler hariç tüm kredilerde talep azaldı. İlk çeyrekte başlayan yabancı kredi artışı 2. çeyrekte de devam etse de sermaye yeterliliği ve teminatlara ilişkin riskler, bu sıkılaşmanın en önemli faktörleri oldu. Üçüncü çeyrek için beklentiler, bu sıkılaşmanın devam edeceği yönünde.
Kredi taleplerinde değişiklikler
İşletmelere verilen kredilere olan talep, 2024 yılının ikinci çeyreğinde azalış gösterdi. Alternatif finansman olarak hisse senedi ihracı talebi azaltan en önemli faktör olurken, satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar talebi artırıcı yönde etkileyen en önemli faktör oldu. Üçüncü çeyrek için beklentiler, bu talep azalmasının yerini zayıf bir artışa bırakacağı yönünde.
Konut ve bireysel krediler azaldı taşıt kredisi patladı
2024 yılının ikinci çeyreğinde konut ve diğer bireysel kredi talebindeki azalış zayıflayarak devam etti, taşıt kredi talebindeki azalış ise yerini güçlü bir artışa bıraktı. 2024 yılının üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, konut ve diğer bireysel kredi talebindeki azalışın yerini artışa bırakacağı, taşıt kredi talebindeki artışın ise tekrar azalışa döneceği yönünde. Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, ikinci çeyrekte yurt içi fonlama koşullarındaki sıkılaşma yönlü seyrin zayıflayarak, yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşeme yönlü seyrin ise güçlenerek devam ettiği görüldü. Ankete göre, 2024 yılının üçüncü çeyreği için, yurt içi fonlama koşullarındaki sıkılaşma yerini gevşemeye bırakacak, yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşeme ise devam edecek.
Şimşek: Borçlanma maliyeti düşüyor
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, borçlanma faiz oranlarının ve ülke risk priminin (CDS) gerilemeye devam ettiğini belirterek, “Dezenflasyon sürecinde daha da iyileşecek makro göstergelerimizle birlikte borçlanma maliyetlerimiz düşüşünü sürdürecek ve kamu maliyesindeki olumlu görünüm güçlenecektir” ifadesini kullandı. Şimşek, “Programımız sayesinde ülkemize yatırımcı ilgisi artmaya ve CDS risk primimiz gerilemeye devam ediyor” dedi.
Yabancılar enflasyon beklentilerini aşağı çekiyor
ABD’li yatırım bankası J.P. Morgan Türkiye’de enflasyonun yıl sonu tahminini yüzde 43,5’ten yüzde 42,5’e, 2025 yılı sonu için ise yüzde 25,2’den yüzde 25’e düşürdü. Morgan Stanley ise Türkiye için 2024 yılı sonu enflasyon tahminini yüzde 43,4’ten yüzde 42,4’e, İngiliz bankası Barclays de yüzde 44,5’ten yüzde 44’e düşürdü. UBS de, yıllık enflasyonun ağustos ayına kadar yüzde 50’nin altına düşeceği, bu yılın sonunda yüzde 45 seviyelerinde gerçekleşeceği tahmininde bulundu.